Προϊόντα

Συχνές Ερωτήσεις (F.A.Q.)

☞ Σύμφωνα με τα παλιά βιβλία της χημείας ως όσμωση ορίζεται ώς η “Η εξισορρόπηση δύο διαλυμάτων διαφορετικής συγκέντρωσης μέσω της μεταφοράς διαλύτη (συνήθως νερό) διαμέσου μια ημιδιαπερατής μεμβράνης”. Στον πραγματικό κόσμο, η όσμωση χρησιμοποιείται από τα φυτά και τα δέντρα για την απορρόφηση υγρασίας και θρεπτικών συστατικών από το έδαφος, και παίζει σημαντικό ρόλο στην λειτουργία των κυττάρων στον ανθρώπινο λογαριασμό. Κατά την βασική αρχή λειτουργίας, σε ένα υποθετικό δοχείο χωρισμένο με ημιδιαπερατή μεμβράνη, δημιουργεί ένα οσμωτικό σύστημα. Για την περίπτωση μας, η μεμβράνη μπορεί να είναι το πολυεστερικό gelcoat ή το εποξικό υπόστρωμα, παρόλο που άλλα φυσικά ή συνθετικά υλικά μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθού. Εάν και τα δύο διαμερίσματα ήταν γεμάτα με το ίδιο υγρό, δεν θα υπήρχε καμία κίνηση σε καμία κατεύθυνση, εαν όμως αυξάναμε την συγκέντρωση στο ένα διαμέρισμα προσθέτοντας πχ ζάχαρη ή αλάτι, θα υπήρχε κίνηση νερού από το αραιό στο πυκνό διαμέρισμα σε μια προσπάθεια να εξισορροπηθεί η συγκέντρωση. Η βασική αρχή είναι ότι τα πιο πυκνά διαλύματα πάντα τραβάνε το διάλυμα από τα αραιά διαλύματα, αυξάνοντας έτσι τον όγκο και την πιέση του διαμερίσματος - κάτι στην περίπτωση των πολυεστερικών (GRP) σκαφών οδηγεί στο αρκετά γνωστό μας φουσκάλιασμα του gelcoat! Η οσμωτική αυτή διεργασία μπορεί να αντιστραφεί εφαρμόζοντας πίεση μεγαλύτερη από την οσμωτική στο αντίθετο διαμέρισμα (όπως στα συστήματα επεξεργασίας νερού αντίστροφης όσμωσης), ή απλά αλλάζοντας την θέση των δύο διαλυμάτων. Παρόλη την απλοική αυτή εξήγηση για τα προβλήματα στα πολυεστερικά σκάφη, υπάρχουν κάποια αναπάντητα ερωτήματα, με πρώτο και βασικό από που δημιουργούνται τα οσμωτικά διαλύματα. Ένα εντελώς καινούργιο πολυεστερικό σκάφος θα πρέπει να είναι τουλάχιστον χημικά αδρανές όταν κατασκευάζεται, συνεπώς δεν δικαιολογείται η δημιουργία όσμωσης αρχικά. Η δεύτερη και πιο βασική ερώτηση είναι πώς το νερό μπορεί να περάσει μέσα από ένα πολυεστερικό gelcoat ή εποξικό υπόστρωμα, ειδικά όταν τα υλικά αυτά κινούνται στο εμπόριο σαν αδιαπέραστα από την υγρασία ? Σχετικά με την πρώτη ερώτηση όλα τα οργανικά υλικά που χρησιμοποιούνται στην ναυπηγική είναι ικανά σε μοριακό επίπεδο να μεταφέρουν μικρές ποσότητες υγρασίας που οφείλεται σε μικροσκοπικές οπές ή "τρύπες" στη μακρομοριακή τους δομή. Τα εποξικά και τα δύο συστατικών πολυουρεθανικά συστήματα με την πυνκή τους αλληλοδικτίωση κατά τον πολυμερισμό, έχουν τις μικρότερες διαπερατότητες στην υγρασία, ενώ τα αλκυδικά χρώματα με χαλαρότηρη αλληλοδικτύωση είναι πιο διαπερατά και παρέχουν μικρή προστασία στα πολυεστερικά GRP σκάφη. Παρόμοια, οι μηχανισμοί αποδέσμευσης των βιοκτόνων από τα υφαλοχρώματα εξαρτόνται από την ελεύθερη κίνηση των υδάτων, και δεν προσφέρουν ουσιαστικά κανένα φράγμα στην υγρασία ή καμία αντιδιαβρωτική προστασία. Στην πράξη, οι μικροσκοπικές "οπές" στα οργανικά πολυμερή σημαίνει ότι τα gelcoats και τα χρώματα μπορούν να περιγραφουν περισσότερο ως "επιλεκτικά" διαπερατά από ημιδιαπερατά, ή με αλλα λόγια σαν ένα πολύ λεπτό "φίλτρο". Κατά συνέπεια, ενώ τα gelcoats και τα φιλμ των χρωματων μπορούν να μεταφέρουν μικρες ποσότητες απλών ενώσεων όπως το νερό με σχετική ευκολία, η διαπερατότητά τους σε σύνθετες ενώσεις όπως ακλοόλες μεγάλου μοριακού βάρους είναι σημαντικά χαμηλότερη. Τα σημείο αυτό είναι πολύ σημαντικό στην δημιουργία φουσκάλων σε πολυεστερικά σκάφη. Κάποιοι αναγνώστες μπορεί να θεωρήσουν τα σημεία αυτά ως ακαδημαικά, αλλά βοηθάνε στο να κατανοήσει κάποιος τους λόγους που συμβαίνει η όσμωση σε σκάφη GRP, και πιο σημαντικά στην εξήγηση των τρόπων αντιμετώπισης του φαινομένου της όσμωσης.

☞ Γιατί παρουσιάζονται φουσκάλες σε πολυεστερικά σκάφη GRP ?

☞ Aφού τα πολυεστερικά σκάφη GRP δεν συμπεριφέρονται σαν φυτά ή δέντρα, γιατί παρουσιάζεται το φαινόμενο της "όσμωσης" και πιο ουσιαστικά γιατί παρουσιάζονται φουσκάλες. Για να απαντήσουμε στις ερωτήσεις αυτές, είναι βοηθητικό να εξηγήσουμε ότι υπάρχουν τρία ξεχωριστά και διακριτά στάδια στο φαινόμενο της όσμωσης, το οποίο ξεκινάει σε ένα ολοκαίνουργιο πολυεστερικό σκαρί GRP (το οποίο στην θεωρία τουλάχιστον πρέπει να είναι χημικά αδρανές), και τελειώνει με το γνωστή εμφάνιση φουσκάλων στο gelcoat. Στάδιο Πρώτο: Ένα καινούργιο πολυεστερικό σκαρί GRP θα αρχίσει να απορροφά υγρασία σχεδόν την στιγμή που το yacht θα καθελκιστεί, και σταδιακά θα αυξάνει η ποσότητα υγρασίας στον πολυεστέρα κάθε μέρα που είναι στο νερό. Αρχικά, η υγρασία αυτή δεν προκαλεί καμία ουσιαστική ζημιά, και για τα πρώτα δύο με τρία χρόνια τουλάχιστον, θα περάσει μέσα από τον πολυεστέρα στον πυθμένα όπου θα διαχυθεί φιλικά στην ατμόσφαιρα. Όταν βγει από το νερό τυχόν υγρασία που έχει απορροφηθεί στο πολυεστερικό σκαρί, θα εξατμιστεί σχετικά γρήγορα, καθώς δεν υπάρχει κάτι που θα την εμποδίσει. Οι μετρήσεις υγρασίας μετά την έξοδο από το νερό πέφτουν σταδιακά. Τα yachts που είναι κατασκευασμένα με τις πιο καινούργιες ισοφθαλικές και βινυλεστερικές ρητίνες gelcoat, οι οποίες έχουν χρησιμοποιηθεί ευρύτατα από τα μέσα του 1990, συνήθως δείχνουν ικανοποιητικές μετρήσεις υγρασίας μέσα σε περίπου μία ώρα από την έξοδο από το νερό. Οι παλαιότερες ορθοφθαλικές ρητίνες όμως έχουν την τάση να απορροφούν και να συγκρατούν την υγρασία, και σκάφη κατασκευασμένα με αυτές τις ρητίνες είναι συνήθες να δείχνουν υψηλές μετρήσεις υγρασίας για τουλάχιστον μια ή δύο εβδομάδες μετά την έξοδο από το νερό, ακόμα και εκεί που ο πολυεστέρας δεν έχει κάποια ατέλεια. Αυτό είναι το ‘πρώτο στάδιο’, όπου ο πολυεστέρας μπορεί ακόμα να θεωρηθεί ώς χημικά αδρανής. Υποθέτοντας ότι οι μετρήσεις υγρασίας πέφτουν σχετικά γρήγορα, αυτή είναι η κατάλληλη ευκαρία για να προστατέψουμε το σκάφος με ένα εποξικό υπόστρωμα, όπως το Blakes Gelprotect SFE200 ή το International Gelshield ή το Eumaria Epoxy Primer, όταν ακόμα το σκάφος είναι σε καλή κατάσταση, και κυρίως προτού είναι πολύ αργά ! Παρόλα αυτά μην ξεχνάτε ότι σκάφη από ορθοφλαλικές ρητίνες μπορεί να κάνουν εβδομάδες και όχι ημέρες για να στεγνώσουν πλήρως; μην θεωρήστε αυτόματα ότι υψηλές μετρήσεις υγρασίας είναι αναγκαστικά όσμωση. Από αυτή την άποψη, οι ιδιοκτήτες είναι προτιμότερο να χρησιμοποιήσουν μετρητές υγρασίας και να εξηγήσουν τις μετρήσεις τους από ένα ελεκτή. Ένα σωστά εφαρμοσμένο και ωριμασμένο εποξικό σύστημα θα μας προσφέρει καλύτερη προστασία από σχεδόν οποιοδήποτε gelcoat, και θα μειώσει την απορρόφηση της υγρασίας σε επίπεδα σχεδόν μηδαμινά. Στις περισσότερες περιπτώσεις η μικρή αυτή ποσότητα υγρασίας μπορεί να περάσει με ασφάλεια μέσα από το σκαρί στον πυθμένα χωρίς καμία ζημιά, και σε ένα καινούργιο σκάφος θα αποτρέψει την όσμωση για πάντα από το να εμφανισθεί. Τα εποξικά συστήματα πρέπει να έχουν χρόνο ζωής τουλάχιστον 10 χρόνια, και πιθανά μέχρι 20 χρόνια, έτσι ώστε να μην χρειαστεί να αντικατασταθεί πολύ συχνά εκτός και υπάρχει φθορά. Στάδιο Δεύτερο: Χωρίς την προστασία των εποξικών, τα περισσότερα σκάφη GRP σε βάθος χρόνου θα υποστούν ζημιές από την μακροχρόνια εμβάπτιση στο νερό. Το πιο συχνό πρόβλημα που παρουσιάζεται είναι μικροσκοπικές ποσότητες υγροσκοπικών ουσιών (υγροσκοπικές είναι ουσίες που απορροφούν υγρασία) μέσα στις ρητίνες μαζεύονται μαζί και με την επίδραση της επερχόμενης υγρασίας σχηματίζουν συσσωματώματα ή "μικροεστίες". Αυτό συνήθως συμβαίνει σε χαλαρά ενσωματομένα πλέγματα και μικροσκοπικές εστίες αέρα ακριβώς πίσω από το gelcoat. Στις χειρότερες περιπτώσες, συστατικά του gelcoat και τις πολυεστερικής ρητίνης μπορεί να υδρολυθούν (ή να διασπαστούν σε πιο βασικά συστατικά), ελευθερόνοντας μια σειρά χημικά ενεργών υποπροιόντων διάσπασης. Αυτό βέβαια είναι απίθανο να συμβεί εκτός και εάν η ρητίνη δεν έχει ωριμάσει σωστά ή η συνταγή της δεν είναι σωστά εφαρμοσμένη. Η εμφάνιση των διασπάσεων αυτών μπορεί να πάρει έξι με εφτά χρόνια σε σκαριά φτιαγμένα με ορθοφθαλικές ρητίνες, και ίσως δώδεκα με δεκαπέντε χρόνια σε νεότερες ισοφθαλικές ρητίνες; αλλά σε κάθε περίπτωση αυτή είναι η στιγμή που ξεκινάε η όσμωση. Οι φουσκάλες μπορεί να πάρουν άλλα δέκα ή είκοσι χρόνια για να δημιουργηθούν. Στο σημείο αυτό έχουμε φτάσει στο ‘Δεύτερο Στάδιo’ της όσμωσης. Από έξω το σκαρί μπορεί να φαίνεται ακόμα σε τέλεια κατάσταση, αλλά μικρές ποσότητες υγρασίας κάτω από το gelcoat λειτουργούν υπογείως προσπαθώντας να διασπάσουν τα συστατικά του πολυεστέρα στα αρχικά του συστατικά. Εργαστηριακή ανάλυση θα δείξει ένα πλήθος ενώσεως διάσπασης του πολυεστέρα, συμπεριλαμβανομένων διάφορων οξέων, αλκοολών και μεταλλικών ενώσεων. Σε παλαιότερα σκάφη, τα πιο προφανή προιόντα διάσπασης είναι το οξικό και υδροχλωρικό οξύ, τα οποία ελευθερόνονται από το τη ρητίνη που χρησιμοποιείται στην κατασκευή του υαλοπλέγματος οπλισμού. Τα οξέα αυτά δίνουν στα οσμωτικά υγρά στις φουσκάλες όξινη οσμή, η οποία μπορεί εύκολα να ανιχνευθεί με χαρτάκι μέτρησης του pH. Τα οξέα αυτά μπορεί να συνεισφέρουν επίσης στην οσμωτική πίεση, και οι περισσότεροι κατασκευαστές σκαφών πλέον αποφέυγουν την χρήση υαλοπλέγματος πίσω από το gelcoat στην προσπάθεια να αποφύγουν τα οσμωτικά φαινόμενα. Παρόλα αυτά μερικές από τι πιο επιβλαβείς ουσίες ελευθερόνοται από τις ίδιες τις πολυεστερικές ρητίνες, και όντας υγροσκοπικές (δηλαδή έχουν την τάση να απορροφούν υγρασία), βοηθούν ενεργά στο να επιταχύνουν την απορρόφηση υγρασίας, και τελικά το ρυθμό εμφάνισης φυσσαλίδων. Μία από τις βασικές υπεύθυνες ουσίες είναι η προπυλενογλυκόλη (Προπανο-1,2 διόλη), μια υψηλού μοριακού βάρους αλκοόλη που χρησιμοποιείται για να αφαιρεθούν υπολείμματα ανεπιθύμητης υγρασίας από τις καζανιές πολυεστερικής ρητίνης μετά το στάδιο της εστεριοποίησης. Οι γλυκόλες επίσης μπορούν να χρησιμοποιηθούν σαν αδρανή μέσα για την μεταφορά χρωστικών σε πάστες κατά τον χρωματισμό, αν και αυτές γενικά αποφεύγονται σε ναυτιλιακές ρητίνες. Τρείς ενδιαφέρουσες ιδιότητες της προπυλενογλυκόλης είναι ότι είναι ισχυρά υγροσκοπική, και έχει σημείο βρασμού γύρω στους 188 °C - σχεδόν διπλάσιο από αυτό του νερού. Όπως όλες οι αλκοόλες, είναι πολική, το οποίο σημαίνει ότι είναι εύκολα διαλυτή στο νερό, και αφού βρεθεί στο νερό μπορεί να άγει ηλεκτρισμό που σημαίνει ότι είναι εύκολα ανιχνέυσιμη με έναν καλό μετρητή υγρασίας. Εφόσον απελευθερωθούν οι υγροσκοπικές αυτές ενώσεις, αυξάνουν συνεχώς την υγρασία στο σκαρί, η οποία θα μειωθεί σχεδόν ελάχιστα μόλις βγεί το σκάφος από το νερό. Μεγάλες περίοδοι έξω από το νερό, καιρός χωρίς υγρασία, μπορεί να δείξουν κάποια μείωση στην υγρασία, αλλά με την επανακαθέλκιση ή μερικές μέρες μετά από μια ισχυρή βροχή, θα αρχίσουν πάλι να ανεβαίνουν. Στην πραγματικότητα εάν φτάσουμε στο σημείο αυτό, δεν μπορούν να γίνουν πολλά που να αποτέψουν την κατάσταση από το να χειροτερέψει. Κατά ειρωνικό τρόπο, η πιο διαδεδομένα αποδεκτή απάντηση στο πρόβλημα είναι η 'αποξήρανση' του σκαριού με υπέρυθρη ακτινοβολία και αφυγραντήρες, και το χρωμάτισμα αμέσως μετά με εποξικό αντιοσμωτικό σύστημα, για να μην 'προλάβει η υγρασία να ξαναμπεί μέσα' ! Δυστυχώς, η απλοική αυτή αντιμετώπιση της οσμωτικής υγρασίας, μπορεί να δημιουργήσει περισσότερα προβλήματα από αυτά που προσπαθεί να λύσει; και αυτό γιατί παρόλο που ένα σωστά εφαρμοσμένο εποξικό σύστημα θα μειώσει την ρυθμό εισχώρησης της υγρασίας, αλλά η πυκνά αλληλοδικτυόμενη ρητίνη του θα εμποδίσει επίσης την έξοδο των υγροσκοπικών ουσιών, που σημαίνει ότι είναι πιθανότερο να εμφανιστούν περισσότερες φουσκάλες συγκριτικά με το να το αφήσουμε το gelcoat αποστράτευτο ! (Για παράδειγμα εαν τοποθετήσουμε ένα πλαστικό μπουκάλι από πολυαιθυλένι γεμάτο με προπυλαινογλυκόλη σε ενα γουβά νερό, το μπουκάλι μετά από κάποι χρονικό διάστημα θα σπάσει λόγω της οσμωτικής πίεσης που θα δημιουργηθεί στο εσωτερικό του. Τα μόρια του νερού είναι ικανά να διαπεράσουν το πολυαιυθένιο σχετικά εύκολα (αν και με αργούς ρυθμούς) αλλά η προπυλαινογλυκόγη στο εσωτερικό είναι πολύ πυκνή για να διαφύγει αυξάνοντας έτσι την πίεση. Σε συνθήκες ατμοσφαιρικής υγρασίας η προπυλαινογλυκόλη μπορεί να απορροφήσει μέχρι και 65% του βάρους της ατμοσφαιρική υγρασία εάν αφαιθεί ελεύθερη σε ένα ανοιχτό γυάλινο δοχείο για αρκετό διάστημα. Έτσι ενώ το στέγνωμα θα βοηθήσει σίγουρα για να μειωθούν οι μετρήσεις υγρασίας, δεν θα κάνει τίποτα στο να αφαιρέσει τις ουσίες οι οποίες είναι και η πηγή του προβλήματος, και δεν θα είναι μόνιμη λύση. Η οσμωτική διάσπαση δεν είναι αντιστρέψιμη διεργασία και απλώς αφαιρώντας την υγρασία δεν λύνει το πρόβλημα. Μετρήσεις υγρασίας μη φυσιολογικά υψηλές δεν πρέπει να ανγοηθούν αλλά δεν υπάρχει λόγος πανικού. Στην πράξη αρκετά yachts ταξιδεύουν με υψηλές μετρήσεις υγρασίας έως και δέκα χρόνια προτού ο ιδιοκτήτης να παρατηρήσει την ύπαρξη των προβλημάτων. Στην φάση αυτή η καλύτερη συμβουλή είναι να μην κάνετε κάτι, έχοντας όμως στο νού σας το πρόβλημα, κρατόντας όσο το δυνατό το σκάφος έξω από το νερό το χειμώνα. Η 'δευτερη' φάση της οσμωτικής διεργασίας, είναι κυρίως 'χημική' στην μορφή; συνεπώς οι μηχανικές αντοχές που είναι το βασικό ζητούμενο σπάνια επηρεάζονται. Τρίτο Μέρος: Με το πέρασμα του χρόνου η κυκλική απορρόφηση υγρασίας και διάσπαση του πολυεστέρα, επιτυχύνεται στο σημείο όπου η υγρασία απορροφάται πιο γρήγορα από ότι μπορεί να διαφύγει, με αποτέλεσμα την αύξηση της υδραυλικής πίεσης μέσα στον πολυεστέρα, και την εμφάνιση φουσκάλων στο gelcoat. Αυτό συνήθως συμβαίνει με αρκετά αργούς ρυθμούς, ίσως αρχίζοντας σε μικρές περιοχές στον πυθμένα του yacht; αλλά θα εξαπλωθεί καθώς περνάνε τα χρόνια. Αυτό είναι το τρίτο και τελικό στάδιο της όσμωσης. Τοπικές επισκευές μπορούν να γίνουν αλλά αυτό είναι μόνο προσωρινό μέτρο. Εάν για παράδειγμα χρειάστηκαν 15 ή 20 χρόνια για να εμφανισθούν φουσκάλες κάτω από την πλώρη, είναι πιθανό και το υπόλοιπο σκάφος να είναι σε παρόμοια κατάσταση. Το διαγραμα δείχνει ότι η διεργασία αυτή εξελίσετε. Για να ανακεφαλαιώσουμε η οσμωση πρακτικά είναι μεταφορά υγροσκοπικών ουσιών μέσα στον πολυεστέρα εξαιτίας της υγρασίας που εισέρχεται, με τελικό στάδιο να εμφανίζονται φουσκάλες. Είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι η διεργασία αυτή είναι πολύ αργή στα περισσότερα σκάφη, και η χρονική κλίμακα μεταξύ του δεύτερου και του τρίτου σταδίου (από το σημείο που έχουμε υψηλές μετρήσεις υγρασίας μέχρι το σημείο να εμφανιστούν φουσκάλες) μπορεί να είναι μέχρι και 30 χρόνια. Για να αντιμετωπίσουμε αποτελεσματικά το φαινόμενο της όσμωσης πρέπει πρώτα να αφαιρέσουμε όλες τις υγρασκοπικές αυτές ουσίες από τον πολυεστέρα, αποκαθιστόντας τον στη αρχική του ανενεργή μορφή, προτού εφαρμόσουμε οποιοδήποτε σύστημα αντιοσμωτικής προστασίας. Η παραπάνω λύση είναι πάντα η πιο εύκολη ...

☞ Ποιές είναι οι διαφορές στα υφαλοχρώματα οξειδίου του χαλκού και θειοκυανιούχου χαλκού και ποιά πρέπει να διαλέξω ?

☞ Γιατί να μην βάλω μουράβια που μου προτείνουν κάποιοι μάστορες στα καρνάγιο σε μεγάλα δοχεία "μπότα" 20 λίτρων που είναι πολύ πιο οικονομική ?

☞ Υπάρχει περίπτωση να βουλιάξει ένα σκάφος με όσμωση ?

☞ Είναι γνωστό ότι τα GRP σκάφη με φουσκαλιασμένα gelcoats είναι πολύ δύσκολο να πουληθούν, αλλά είναι βάσιμες οι αμφιβολίες των αγοραστών ? Πιο σημαντικά είναι πιθανό ότι η όσμωση μπορεί να προκαλέσει σημαντικά προβλήματα στις αντοχές ή στην άνωση των GRP σκαφών ?
Αρκετοί έχουν ακουστά ιστορίες τρόμου από σκάφη που έχου βυθιστεί χωρίς ίχνη εξαιτίας της όσμωσης, και κάποια άλλα επιπλέουν με δυσκολία. Παρόλο που οι ιστορίες αυτές μπορεί να μην είναι εντελώς λανθασμένες, είναι γεγονός ότι είναι αρκετά απίθανες ή σπάνιες. Παρόλα αυτά η ασφάλεια του σκάφους είναι πολύ σημαντική και όλες αυτές οι ερωτήσεις χρειάζονται προσεκτική αντιμετώπιση.
Οσμωτικές Φουσκάλες: Οι οσμωτικές φουσκάλες είναι συνήθως σχετικά επιφανειακό πρόβλημα το οποίο επηρεάζει το προστατευτικό στρώμα του gelcoat στο εξωτερικό μέρος του σκάφους. Το gelcoat από μόνο του είναι κάτι σαν παχύ στρώμα χρώματος, συνήθως 500 μm (½ mm) σε πάχος; αν και μπορεί να υπάρχουν σημαντικές διακυμάνσεις στο πάχος από ένα μέρος του σκάφους σε άλλο, ή μεταξύ διαφορετικών σκαφών.
Αυτό που είναι σημαντικό είναι ότι η στρώση του gelcoat από μόνη της έχει πολύ μικρή μηχανική αντοχή, και χρησιμοποιείται για να δώσει ένα γιαλυστερό εξωτερικό φινίρισμα, και να βοηθήσει την προστασία του πολυεστερικού σκαριού που βρίσκεται από κάτω του από την διείσδυση της υγρασίας και την διάσπαση από τις υπεριώδεις ακτινοβολίες. Το πολυεστερικά gelcoats είναι ιδιόμορφα εύθραυστα, και εάν πιεστούν θα ρηγματώσουν με αποτέλεσμα το χαρακτηριστικό αποτέλεσμα 'ιστού αράχνης'.
Τα περισσότερα yachts μπορούν να ταξιδέψουν με ασφάλεια ακόμα και χωρίς την προστατευτική στρώση του gelcoat; παρόλο που θα μαζέψουν αρκετή ανάπτυξη οργανισμών πολύ γρήγορα, και θα είνα άσχημα στην εμφάνιση. (Για ακρίβεια αρκετά σκάφη του Ναυτικού όπως τα ναρκαλιευτικά είναι σχεδιασμένα και κατασκευασμένα χωρίς gelcoats, αλλά προστατεύονται με εποξικά και πολυουρεθανικά χρώματα κατά την κατασκευή).
Στις περισσότερες περιπτώσεις όσμωσης, μόνο εκεί που υπάρχει ορατή παρουσία από φουσκάλες, το σκαρί θα είναι νοτισμένο, και η μείωση στις μηχανικές αντοχές του σκαριού θα είναι αμελητέες. Επιπλέον, από την φύση της η υγρασία της όσμωσης και διαλυμένα συστατικά στα GRP συνήθως βρίσκονται στα στρώματα ακριβών πίσω από το gelcoat, (γνωστό και σαν 'επιδερμίδα'), και τυχόν αρνητικές συνέπειες μένουν συνήθως στο στρώμα αυτό.
Παρόλα αυτά σε κάποιες 'προχωρημένες' ή 'αρκετά σοβάρές' περιπτώσεις, περισσότερα από τα επιφανειακά στρώματα έχουν διαπεραστεί με την υγρασία, με αποτέλεσμα κομμάτια το υαλοπλέγματος οπλισμού να έχουν φουσκώσει, και η πρόσφυση μεταξύ του υαλοπλέγματος και της συνδετικής πολυεστερική ρητίνης να μειωθεί, με αποτέλεσμα μετρήσιμη μείωση των μηχανικών αντοχών.
Αποκόλληση: Η όσμωση δεν προκαλεί αποκόλληση, αλλά εάν ο πολυεστερικός οπλισμός δεν είναι πλήρως ενσωματομένος με την ρητίνη, η εσωτερική υδραυλική πίεση που δημιουργείται από την όσμωση, μπορεί να αποσυνδέσει ένα ή και περισσότερα στρώματα πολυεστερικού πλέγματος και ρητίνης από το επόμενο, μειώνοντας σημαντικά την αντοχή του σκαριού. Το φαινόμενο αυτό δημιουργεί μεγάλα εμφανή φουσκόματα στην επιφάνεια του σκάφους, χωρίς να έχουν εμφανισθεί οι κλασσικές οσμωτικές φουσκάλες στο gelcoat. Το σκαρί μπορεί επίσης να εμφανίζεται ελαφρώς 'μαλακό' εάν πιεσθεί με τον αντίχειρα και να ακούγεται σαν 'κούφιο' εαν χτυπηθεί ελαφρά με λαστιχένιο σφυράκι (μαστόλα).
Το μέγεθος και η μορφή από τις φουσκάλες που δημιουργούνται μπορούν να μας δώσουν χρήσιμες πληροφορίες για την κατάσταση των εσωτερικών στρωμάτων του οπλισμού:
• Μικρές, ή καλοσχηματισμένες φουσκάλες συχνά υποδεικνύουν ότι το gelcoat είναι προσκολημένο καλά στο πολυεστερικό πλέγμα, το οποίο έχει καλή πρόσφυση από στρώση σε στρώση.
• Επιφανειακές και ακανόνιστες φουσκάλες υποδυκνείουν ότι η πρόσφυση του gelcoat και του πολυεστερικού πλέγματος είναι χαλαρή. Σε κάποιες περιπτώσεις, δύο ή περισσότερες φουσκάλες θα ενωθούν μαζί και θα σχηματίσουν μεγαλύτερες φουσκάλες, υποδυκνύοντας και πάλι κακή πρόσφυση μεταξύ του gelcoat και του πολυεστερικού οπλισμού.
• Πολύ μεγάλες και επιφανειακές φουσκάλες, ή ανομοιόμορφα φουσκομένες περιοχές συνήθως υποδεικνύουν ότι έχουν αποκολληθεί ένα ή περισσότερα στρώματα πολυεστερικού οπλισμού.
Παρόλο που τα περισσότερα yachts μπορούν να ταξιδέψουν με ασφάλεια παρόλου που το gelcoat έχει εμφανίσει φουσκάλες, συμπτώματα αποκολλημένων στρωμάτων πολυεστερικού οπλισμού πρέπει κατα προτεραιότητα να εξετασθούν με προσοχή κατά προτίμηση από έμπειρο τεχνικό.

Άνωση: Αντίθετα με την δημοφιλή γνώμη, οι ποσότητες υγρασίες που εισχωρούν με τα οσμωτικά φαινόμενα είναι σχετικά μικρές, και απίθανο να έχουν κάποιο σημαντική επιβάρυνση στην άνωση του σκάφους.
Συγκρητικά, ένα τυπικό 10-μετρο yacht (33 πόδια) έχει επιφάνεια υφάλων περίπου 20 τετραγωνικά μέτρα. Εαν υπόθέσουμε ένα μέσο όρο πολυεστερικό πάχος 10 χιλιοστά (πλούσια) και ένα μέσο όρο ποσοστού υγρασίας 20% κατά όγκο (που είναι εξαιρετικά ψηλό), μας δίνει συνολικά 40 λίτρα νερού, το οποίο είναι μεν σημαντική ποσότητα αλλά σίγουρα ασήμαντη για να προκαλέσει το σκάφος να βυθιστεί !
Στην πράξη, το πραγματικό ποσοστό υγρασίας ακόμα και στα σκάφη στην χειρότερη των περιπτώσεων είναι απίθανο να φτάσει στο 20%. Δυστυχώς, οι ηλεκτρονικοί μετρητές υγρασίας είναι κάπως αποπλανητικοί από την άποψη ότι είναι καλιμπραρισμένοι εργοστασιακά για μαλακό ξύλο και όχι για GRP, και η υψηλή τους ευαισθησία σημαίνει ότι μια μέτρηση υγρασίας μόνο 2.5% σε GRP θα δώσει μετρήσεις 20% H2O ή και περισσότερο είτε με μετρητές Tramex είτε Sovereign.
Επιπλέον, οι μετρητές συνηθίζουν να διαβάζουν το ποσοστό υγρασίας από τα πιό υγρά στρώματα του πολυεστέρα και όπως έχουμε ήδη πεί ή οσμωτική υγρασία είναι συνήθως στο πρώτο ή και το δεύτερο στρώμα πολυεστέρα αμέσως κάτω από το gelcoat, και αντιπροσωπεύει ένα μικρό ποσοστό από το συνολικό βάρος του σκαριού. Το τελικό αποτέλεσμα είναι ότι ή αύξηση του βάρους που οφείλεται αποκλειστικά στην όσμωση δεν είναι περισσότερη από ένα μπουκάλι κρασί, ή τέσσερα κουτάκια μπύρας, και πολύ λίγοι είναι οι ναυτικοί που θα τα θυσιάσουν για να εξοικονομήσουν βάρος !
Αφυγραντήρες: Πέρα από τους μετρητές υγρασίας, μπορεί να έχετε ακούσει ότι τεράστιες ποσότητες νερού έχουν αφαιρεθεί με αφυγραντές. Πέρα από τα αμφίβολα πλεονεκτήματα της χρήσης των συσκευών αυτών για την αφαίρεση οσμωτικής υγρασίας από σκάφη, η περισσότερη ποσότητα από τα νερά αυτά προέρχονται από το δάπεδο του σκάφους εσωτερικά παρά μέσα από το πολυεστερικά τοιχώματα του σκάφους. Στην πράξη, η συνολική ποσότητα υγρασίας σε οποιοδήποτε GRP σκάφος είναι απίθανο να είναι μεγαλύτερη από ένα περίπου λίτρο.
Παρόλα αυτά, ακόμα και μικρές ποσότητες υγρασίας μπορεί να έχουν αποτελέσματα 'πλαστικοποίησης' στις πολυεστερικές ρητίνες μειώνοντας την σκληρότητά τους και την θερμοκρασία υαλώδους μετάπτωσης Tg (Glass Transition Temperature). Εκτός της αύξησης της κινητικότητας των διαλυμάτων μέσα στα πολυεστερικά τοιχώματα (συνεπώς επιταχύνοντας την δημιουργία των φουσκάλων), υπερβολική αύξηση της υγρασίας μπορει να μειώσει την αντίδραση σε μερικά ταχύπλοα σκάφη, και πιθανώς να τα κάνει να αισθάνονται πιο 'βαριά' από ότι είναι στην πραγματικότητα.
Μπορεί η Όσμωση να δημιουργήσει επιπλέον ζημιές? 'Οπως έχουμε δει, το αποτέλεσμα της όσμωσης στα GRP σκάφη είναι συνήθως πολύ επιφανειακή. Παρόλα αυτά, συχνά ακούγεται ότι τα οσμοτικά οξέα θα καταστρέψουν την ρητίνη, δημιουργόντας τρύπες στο πολυεστερικό οπλισμό και αποδυνατόντας το τοιχώματα.

Είναι αληθές ότι πολλά σκάφη με όσμωση έχουν βρεθεί να έχουν εκατοντάδες 'κενά' τα οποία εμφανίζονται όταν αφαιρείται το gelcoat, τα κενά αυτά σχεδόν σίγουρα έχουν προκληθεί από μικρές οπές αέρα που υπάρχουν από αρχικές ατέλειες κατασκευαστικές οι οποίες έχουν παραμείνει κρυμμένες μέσα στο πλέγμα μέχρι να εκτεθούν κατά την επισκευή της όσμωσης. Το ίδιο συμβαίνει και στην περίπτωση που δεν έχει εφαρμοσθεί η σωστή ποσότητα ρητίνης τα κενά υπό την πίεση της όσμωσης αποκολλούνται με τον τρόπο αυτό.
Από αυτή την άποψη, οι πολυεστερικές ρητίνες έχουν πολύ καλή αντοχή σε ισχυρά οξέα (και λιγότερη αντοχή σε ισυχυρά ακλαλικά), και είναι είναι σχεδόν απίθανο να διαλυθούν από τα ασθενή συγκριτικά οξέα που εμφανίζονται στα πολυεστερικά σκάφη με όσμωση. Επιπλεόν, ακόμα και αν ήταν δυνατόν, δεν υπάρχει τρόπος η διαλυμένη ρητίνη να διαχυθεί μέσα από ένα παχύ στρώμα gelcoat, και μερικές στρώσεις υφαλοχρωμάτων !
Παρόλα αυτά, πολυεστερικές στρώσεις που δεν έχουν στρωθεί σωστά, και περιέχουν μεταξύ τους ένα ή περισσότερα στρώματα με χαλαρή πρόσφυση οπλισμού και ρητίνης, είναι πιθανό να αποκολληθούν λόγω της οσμωτικής πίεσης μέσα στον πολυεστέρα, πίεση η οποία θα αποκολλήσει τα χαλαρά στρώματα δημιουργόντας μεγάλες φουσκάλες. Εδώ πρέπει να τονίσουμε ότι η ζημιά αυτή δεν προκαλείται από την όσμωση αυτή καθευατή, αλλά η εσωτερική πίεση λόγω της όσμωσης μεγενθύνει τις ατέλειες κατά την κατασκευαστή του πολυεστέρα.
Εαν έχετε διαβάσει μέχρι εδώ, θα έχετε καταλάβει ότι η όσμωση δεν είναι η καταστροφή που τόσοι πολλοί φοβούνται. Για την ακρίβεια, κάποιοι αγοραστές προτιμούν να ψάξουν να βρούν ένα σκάφος με υψηλές μετρήσεις υγρασίας ή ακόμα και μερικές φουσκάλες, και διαπραγματευονται χαμηλότερες τιμές, από το να πληρώσουν την τιμή αγοράς ενός καινούργιου σκάφους το οποίο μπορεί να εμφανίσει φουσκάλες σε ένα ή δύο σεζόν. Εάν το σκάφος είναι σε καλή κατά τα άλλα κατάσταση, ο νέος ιδιοκτήτης μπορεί να απολαύσει μερικές σεζόν χωρίς να χρειαστεί να κάνει κάποια επισκευή στο σκάφος.

☞ Γιατί να μην προτιμήσω μια από τις φθηνότερες μουράβιες αφού ούτως ή άλλως του χρόνου θα ξαναεφαρμόσω μουράβια ?

☞ Τώρα που αποφάσισα να εφαρμόσω μια καλύτερη μουράβια ποιά εταιρία πρέπει να προτιμήσω ?

☞Υπάρχουν αρκετές επώνυμες μάρκες στην αγορά, όπως η Ελληνικής κατασκευής Eumaria και οι εισαγόμενες, International, Hempel, και Jotun. Σας προτείνουμε την Eumaria, την νέα σειρά υφαλοχρωμάτων υψηλής ποιότητας, η οποία εκτός του ότι είναι η μοναδική υψηλής ποιότητας Ελληνικής κατασκευής σειρά υψαλοχρώματων, κυρίως έχει αποδειχθεί στην πράξη ότι ξεπερνά σε αποτελεσματικότητα τον ανταγωνισμό, ακόμα και στις πιο δύσκολες συνθήκες όπως είναι οι καθαρές και ζεστές Ελληνικές θάλασσες. Τόσο οι εφαρμογές σε στατικά δοκίμια, όσο και εφαρμογές σε μεγάλο αριθμό ιστιοπλοικών, έχουν αποδείξει ότι εφαρμόζοντας τα προιόντα της Eumaria σας εξασφαλίζουν εξαιρετικά αποτελέσματα. Η Eumaria έχει εφαρμοσθεί ήδη εδώ και πέντε χρόνια με άριστα αποτελέσματα τόσο σε μεγάλο αριθμό σκαφών αλλά ακόμα και σε στατικά δοκίμια σε δύσκολες θάλασσες (Λαύριο, Πέραμα, Ελευσίνα, κ.α.) με εξαιρετικά αποτελέσματα. Επικοινωνήστε μαζί μας για περισσότερες πληροφορίες, φωτογραφίες ήδη δοκιμασμένων σκαφών, και συστάσεις από μεγάλο και αυξανόμενο συνεχώς ικανοποιημένων πελατών. Έχει αποδειχθεί στην πράξη ότι η σειρά υφαλοχρωμάτων της Eumaria έχει καλύτερα αποτελέσματα στις Ελληνικές θάλλασες σε σχέση με τις Jotun, International και Hempel.

☞ Πόση μουράβια χρειάζομαι ?

☞ Θέλω να εφαρμόσω το αντιοσμωτικό αστάρι και την μουράβια μερικές βδομάδες πριν την καθέλκυση. Είναι προτιμότερο να περάσω το αντιοσμωτικό αστάρι και το πρώτο χέρι μουράβια τώρα και το δεύτερο χέρι αμέσως πριν την καθέλκυση, ή όλα τώρα (και το αστάρι και την μουράβια) ?