Η όσμωση απασχολεί όλους τους ιδιοκτήτες πολυεστερικών σκαφών GRP (Glass Reinforced Plastics). Είναι μια διαδικασία φθοράς στην επιφάνεια του σκάφους που προκαλείται από τη χημική αντίδραση του νερού σε κάποια σημεία του gelcoat λόγω του ότι δεν είναι πλήρως αδιάβροχο. Όταν το gelcoat προσβληθεί, το πολυεστερικό στρώμα που βρίσκεται από κάτω, θα απορροφά συνεχώς υγρασία και θα καταστραφεί η ανθεκτικότητα του. Το νερό εισχωρεί στη γάστρα αντιδρώντας με τα χημικά συστατικά δημιουργώντας όξινες ουσίες. Αυτές οι ουσίες ασκούν πίεση πίσω από το gelcoat, δημιουργώντας φουσκάλες και ρωγμές. Η όσμωση βέβαια δεν προκαλείται μόνο από το νερό που βρίσκεται εξωτερικά της γάστρας, αλλά και από το νερό στις σεντίνες εντός του σκάφους. Για αυτό λοιπόν θα πρέπει οι σεντίνες να είναι στεγανοποιημένες σωστά.

Πως προκύπτει η Όσμωση
Κάθε γάστρα δίχως κατάλληλη προστασία μπορεί να παρουσιάσει σημάδια όσμωσης. Το χρονικό διάστημα μετά το οποίο μπορεί να εμφανιστεί όσμωση εξαρτάται από πολλούς παράγοντες. Οι κυριότεροι παράγοντες είναι η ποιότητα του νερού που ελλιμενίζεται το σκάφος, η θερμοκρασία του νερού, ατέλειες της επιφάνειας του gelcoat και γενικά η ποιότητα κατασκευής της γάστρας. Γι αυτό συνιστούμε να εφαρμόζετε την αντιοσμωτική προστασία Eumaria ακόμα και στα καινούργια σκάφη.

Θεραπεία και Αντιμετώπιση Όσμωσης
1. Σωστή προετοιμασία της επιφάνειας: Περιλαμβάνει την αφαίρεση όλων των παλαιών στρωμάτων
υφαλοχρώματος και ασταριών όπως και το τρίψιμο της γάστρας ώστε να μπορεί να στεγνώσει εντελώς.
2. Στέγνωμα της γάστρας: Εάν η γάστρα δεν στεγνώσει πλήρως, θα δημιουργηθεί ξανά όσμωση.
3. Όπου είναι απαραίτητο και για να δημιουργήσουμε το επιθυμητό προφίλ επιφάνειας χρησιμοποιούμε εποξειδικό στόκο.
4. Εφαρμόζουμε το αντιοσμωτικό σύστημα Eumaria (σελ. 18).

Χρήσιμες Συμβουλές
☞ Για να εφαρμόσετε εποξειδικό στόκο πρέπει να έχετε πρώτα εφαρμόσει εποξειδικό αστάρι.
☞ Η προστασία είναι πάντα καλύτερη από τη θεραπεία και πραγματικά έχει νόημα να προστατέψετε τόσο ένα καινούργιο σκάφος όσο κι ένα παλιό.
☞ Η σωστή συντήρηση και η προστασία από την όσμωση είναι επένδυση για το σκάφος σας.

Προστασία Όσμωσης
Για καινούργια σκάφη ή για σκάφη χωρίς ιδιαίτερα προβλήματα εφαρμόστε την αντιοσμωτική προστασία Eumaria. Αν το σκάφος σας είναι μεταχειρισμένο και ο πολυεστέρας ή το gelcoat δεν είναι σε καλή κατάσταση, πριν εφαρμόσετε αντιοσμωτικό σύστημα, ζητήστε τη γνώμη επαγγελματιών. Η καλύτερη στιγμή εφαρμογής του αντιοσμωτικού συστήματος Eumaria είναι πριν από την καθέλκυση του σκάφους.

Η αποτελεσματική προστασία από την όσμωση δεν είναι τόσο δύσκολη όση μερικοί πιστεύουν. Παρότι οι φυσικοχημικες διεργασιες σε πολυεστερικά σκάφη είναι πολύπλοκες, μπορούν με λογική αντιμετώπιση να αντιμετωπιστούν σε σχετικά μικρό χρονικό διάστημα.

☞ Η όσμωση στα GRP ορίζεται ως η “μεταφορά υγροσκοπικών ουσιών μέσα από τον πολυεστέρα λόγω της εισχώρησης υγρασίας, η οποία σε βαθος χρόνου δημιουργεί φουσκάλες στο gelcoat”.
☞ Υπάρχουν τρια ξεχωριστά στάδια κατά την όσμωση. Οι φουσκάλες εμφανίζονται στο τελευταίο από αυτά τα στάδια, τα οποία μπορεί να εμφανισθουν μετά απο πολλά χρόνια.
☞ Παρόλο που η ζημιά από την όσμωση δημιουργείται από την εισχώρηση υγρασίας, απλώς με το να αφαιρέσουμε την υγρασία δεν θα αντιστρέψει την κατάσταση: η όσμωση στα GRP δεν είναι αντιστρέψιμο φαινόμενο!
☞ Για τον λόγο αυτό, η εφαρμογή αντιοσμωτικής προστασίας δεν θα σταματήσει την όσμωση εάν αυτή έχει ήδη ξεκινήση με σημάδια εμφάνισης.
(Σημειώστε ότι όλα τα οργανικά χρώματα (συμπεριλαμβανομένων και των εποξικών) έχουν χαμηλές διαπερατότητες στην υγρασία, και θα επιτρέψουν μικρές ποσότητες υγρασίας στον πολυεστέρα. Καθώς τα διαλύματα που δημιουργούνται δεν μπορούν να διαφύγουν, σε βάθος χρόνου δημιουργούν φουσκάλες στην προστατευική στρώση).
☞ Η διάγνωση της κατάστασης ενός πολυεστερικού σκάφους πρέπει να βασίζεται σε λεπτομερή έλεγχο και διάγνωση των συμπτωμάτων, και όχι απλά σε μετρήσεις υγρασίας και μόνο.
☞ Όταν ενα yacht πρέπει να επισκευαστεί λόγω όσμωσης, είναι σημαντικό όλες οι υγροσκοπικές διαλυμένες ουσίες και άλλα διαλυτά συστατικά να αφαιρεθούν από τον πολυεστέρα πριν εφαρμοστεί η αντιοσμωτική προστασία.
☞ Αυτό επιτυγχάνεται με επαναλαμβανόμενα πλυσίματα του πολυεστέρα με φρέσκο νερό (κατά προτίμηση καυτό) για να αφαιρεθεί η γλυκόλη και τα όξινο υποπροιόντα της διασπασης της γλυκόλης.
☞ Οι προετοιμασία της επιφάνειας είναι σημαντική; να θυμάσται ότι το ξεφλούδισμα του gelcoat από μόνο του δεν είναι επαρκής προετοιμασία.
☞ Επίσης να θυμάσται ότι καμία ποσότητα ζέστης ή αφυγραντικών δεν μπορούν να αφαιρέσουν την γλυκόλη, και είναι αδύνατο να αφαιρέστε όλη την υγρασία από τον πολυεστέρα ενώ υπάρχουν υπολείμματα γλυκόλης.
☞ Παρόλα αυτά, νέες τεχνικές όπως η επεξεργασία HotVac μπορούν να αφαιρέσουν αποτελεσματικά την γλυκόλη και τα υποπροιόντα διάσπασης την στιγμή που οι υπόλοιπες συμβατικές μέθοδοι δεν μπορούν.
☞ Ένας μετρητής υγρασίας είναι σαν βαρόμετρο: εάν είναι δυνατόν, κοιτάξτε για τις διαφορές στις μετρήσεις στο χρόνο, καί όχι σε διαφορετικές μετρήσεις σε μια ημέρα.
☞ Τα παλαιότερα yachts μπορεί να χρειάζονται αρκετές μέρες έξω από το νερό πρίν γίνουν μετρήσεις υγρασίας. Εαν οι μετρήσεις γίνουν πολύ γρήγορα μετά την έξοδο από το νερό θα είναι πολύ υψηλές και θα οδηγήσουν σε λανθασμένα συμπεράσματα. Σκάφη που κατασκευάζονται με ισοφθαλικά gelcoats και τελικές ρητίνες, συχνά έχουν χαμηλές μετρήσεις μέσα σε μια ή δύο ώρες, άλλα αυτό δεν μπορεί να εγγυηθεί.
☞ Εποξικά αστάρια όπως το Gelshield θα διατηρήσουν την υγρασία για κάποιο χρόνο μετά το σήκωμα από το νερό, δίνοντας λανθασμένες μετρήσεις με υγρασιόμετρο, παρότι το πολυεστερικό υπόστρωμα είναι υγιές.
☞ Νερά στον πυθμένα, συμπυκνώματα και μεταλλικά μέρη μπορεί να δώσουν λανθασμένες μετρήσεις υγρασίας. Τα σκάφη πρέπει να είναι στεγνά στο εσωτερικό και καλά αερισμένα πριν γίνουν μετρήσεις υγρασίας.
☞ Εάν οι μετρήσεις υγρασίας είναι απρόσμενα υψηλές, πρέπει να ξαναγίνει νέα διάγνωση με νέες μετρήσεις σε στεγνές συνθήκες μετά από δύο ή τρεις εβδομάδες εκτός νερού.